Câu tường thuật là gì? Câu tường thuật là câu thuật lại lời nói trực tiếp của người khác (Direct speech - Indirect speech) Cách sử dụng cũng như những lưu ý khi sử dụng câu tường t Khái niệm câu trần thuật. Câu trần thuật là các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt, được sử dụng dưới hình thức kể, miêu tả, nhận xét, thông báo hay nhận định,… về một sự vật hiện tượng, hoạt động hoặc tính chất của sự việc nào đó. Hiểu đơn giản Cấu trúc câu: S + say (s)/said hoặc tell (s)/told + (that) + S + V. Đây là loại câu tường thuật trong tiếng Anh thông dụng, thường để thuật lại những lời nói, câu chuyện của một người khác đã nói. Có 4 bước để tạo ra câu tường thuật ở loại này. Lưu ý: Động từ giới lựa chọn thơ và nguyên tắc phổ nhạc cho thơ; phương pháp, cách thức hoàn thiện một bài ca khúc. - Sau thời gian học 30 tiết (một HP/2 TC), sinh viên phải có sản phẩm cụ thể: Tối thiểu mỗi sinh viên sáng tác một bài ca khúc có hình thức từ một đoạn đơn tới ba 1. Khái niệm câu trần thuật (Declarative) trong tiếng Anh. Câu trần thuật (Declarative sentence) là một trong bốn kiểu câu trong tiếng Anh, cùng với câu nghi vấn, câu cảm thán và câu mệnh lệnh. Mỗi loại câu có chức năng riêng; trong đó chức năng của câu trần thuật là c ung cấp Câu trần thuật đơn ở đây là một loại câu trần thuật thường được sử dụng. Việc phân loại này chủ yếu dựa vào hình thức và cấu tạo chưa xét đến nội dung. jjJus. Ảnh hưởng của Tam quốc diễn nghĩa đối vở\ Hoàng Lê nhất thông chíA ỉg u y e n x h ì xkw cmHoàng L ê nhât thông chí và Tam quốc diễn nghĩa được biểu hiện trên nhữngnét lớn sau Góc nhìn tự sựTrong Tam quốc diễn nghĩaCác nhà nghiên cứu văn học vùng Viễn đông có nhận xét "nữ hoàngcủa các khoa học không phải là thần học mà là lịch sử" 50, tr 367. Lịch sửđã cung cấp cho văn học Trung đại một mẫu tự sự nhất định. Đó là nguyêntắc miêu tả sự kiện theo dòng chảy của thời gian với thái độ khách quan củangười kể Tam quốc diễn nghĩa, nhà văn La Quán Trung là người giớithiệu câu chuyện còn khi câu chuyện bắt đầu tác giả biến mất để cho sự vậttự nói lên theo trình tự khách quan của nó. Sau mỗi đoạn kể, tác giả lại xuấthiện để bàn phiếm về triết lí hoặc là để tóm tắt câu chuyện dẫn sang câuchuyện khác. Sự đánh giá của tác giả được thể hiện một cách khách quanthông qua những lời bình phẩm, những bài thơ của người đời sau hoặcđương thời được tác giả đưa vào tác phẩm và thông thường những lời bìnhluận ấy bao giờ cũng nhất quán với chủ đề của tác phẩm và tư tưởng của tácgiả. Tào Tháo là một nhân vật anh hùng trong Tam quốc chí của Trần Thọnhưng trong con mắt "phản Tào" của nhà văn La Quán Trung, Tào Tháo làmột gian hùng. Tác giả sưu tầm bao nhiêu bài thơ để ca ngợi lòng nhân từcủa Lưu Bị thì lại cũng có nhiều bấy nhiêu bài thơ phê phán sự tàn ác, gianhùng của Tào Tháo. Theo nhà nghiên cứu vãn học Triệu Nghị Hành, trongtiểu thuyết cổ điển Trung Quốc chỉ có lời trực tiếp của nhân vật, lời nửa trựctiếp phải đến đầu thế kỉ X X mới có dẫn theo Nguyễn Đình sử 50, tr lỏ l.Ngoài việc bình luận sự kiện bằng cách đưa vào những lời bình luận củangười đương thời và người đời sau, thái độ của tác giả còn được bộc lộ giántiếp qua những lời khuyên của những người am hiêu thời cuộc. Những lờikhuyên ấy luôn được dựa trên những quan điểm đạo đức, chính trị củaKhổng giáo và thái độ trân trọng hướng về những thời kì lịch sử huy hoàng,những anh hùng của quá Ảnh hưởng của Tamơ ịu ố cdiễn nghĩa đối vói Hoàng Lê nhất thống chíA lc Ịu y e n T K ị X K u á nTrong H oàng Lê nhất thống chíGóc nhìn tự sự của tác giả Hoàng Lê nhất thống chí chịu ảnh hưởng củaTam quốc diên nghĩa bởi khuôn mẫu của hình thức kể chuyện. Tác giả luôn đứngở vị trí thứ ba để nhận định và đánh giá sự kiện và hành động của nhân vật. Tuyvậy, Hoàng Lê nhất thống chí còn là một tác phẩm chịu ảnh hưởng sâu sắc củathể kí sự lịch sử, một thể loại đã được sử dụng trong nhiều tác phẩm vãn xuôi chữHán Việt Nam. Đặc trưng của thể loại này là tính thời sự và thái độ của tác giảđối với sự kiện phản ánh. Những lời bình luận ở hồi một của Hoàng Lê nhấtthống chí thể hiện trực tiếp thái độ của tác giả với tư cách người kể chuyện. Tháiđộ của tác giả còn được thể hiện ở những mạch ngầm bên trong sự kiện, ở lời văntrần thuật giàu cảm xúc, sảng khoái đậm đà chất sử thi. Trong Hoàng Lé nhấtthống chí những cảnh bi hài như cảnh binh lính tôn phò Trịnh Tông trên một cáimâm tung lên, hạ xuống như con rối được thể hiện bằng một giọng văn châmbiếm cũng phần nào thể hiện thái độ của tác giả. Nguyễn Huệ uy vũ, giản dị, raBắc vào Nam xuất quỉ nhập thần, các sự kiện liên quan đến Nguyễn Huệ đậm đàmàu sắc sử thi chi phối cảm hứng toàn truyện. Thái độ miêu tả của tác giả vẫn giữđược tính khách quan nhưng ngụ ý khen chê lại thể hiện rất rõ. Mặt khác trongHoàng Lê nhất thống chí còn có một đoạn mô tả sự kiện bằng lời thoại của nhânvật nhân vật ở vị trí người kể chuyện mà ở Tam quốc diễn nghĩa không có. Đólà đoạn đối thoại trực tiếp giữa Hữu Chỉnh và người em rể ở hồi 4. Qua câuchuyện của hai người, những sự kiện trong nội cung cua Chúa Trịnh xảy ra từ haihồi trước được xâu chuỗi lại chuyện kết cục bi thảm của mẹ con Thị Huệ,chuyện trả thù một cách tàn nhẫn của Dương Thái Phi... Như vậy thời gian của sựkiện không những bị đảo lộn mà bản chất sự kiện cũng được nhìn nhận nhiềuchiều chứ không chỉ qua thái độ đánh giá của tác giả. Đoạn hội thoại này còn cótác dụng phát triển cốt truyện, liên kết, xâu chuỗi những chi tiết, sự kiện trước vàsau nó góp phần làm nên tính thống nhất trong kêt câu tac phám. Đây la điêmcách tân thi pháp tiểu thuyêt chương hôi cua Hoơiìg Le ìĩhữt thong chì, the hiẹnnhững sáng tạo của các nhà văn Việt Nam trong quá trình tiếp thu ảnh hưởng vàphát triển những thành tựu của văn học dân Ảnh hưởng của Tam quốc diễn nghĩa đối với Hoàng Lề nhất thống chí____________________________________________________________A lg u y ê n TTkị x k u ầ nTrong quá trình phát triên thê loại, tiểu thuyết phải trải qua một quátrình khăng định mình bên cạnh những các thể loại khác, các ngành nghệ thuậtkhác. Phương thức tự sự của Tam quốc diễn nghĩa và Hoàng Lê nhất thông chíphản ánh quá trình tự phân biệt với chính sử bất luận tác giả hay nhà nghiêncứu thời đó có ý thức được điều đó hay không. Nói theo cách nói của ngườixưa phận sự của sử là "truyền tín", quí ở "chân"; phận sự của tiểu thuyết là"truyền kì", quí ở "huyễn", ngòi bút của sử là "thực lục", ngòi bút của tiểuthuyết là "hư bút"; "sử" dừng lại ở chuyện đời thường còn tiểu thuyết lại có thểvươn tới những bến bờ xa lạ, những miền bí ẩn mà con người ít hoặc chưa biếtđên" 56. Để làm được điều đó, các tác giả ngoài việc sử dụng cách kểchuyện của sử kí còn tiếp thu những thành tựu của cách kể chuyện dân trần thuật thì được mở đầu bằng niên đại lịch sử nhưng cách dẫn chuyệnlại dùng những từ, cụm từ chuyển tiếp như "lại nói về", "tạm thời không nóivề... mà nói về", "nay lại nói về"... hoặc các hình thức ngắt đoạn như "hạ hồiphân giải" của chuyện kể dân gian. Như vậy là trong cùng một thời gian tácgiả có thể bao quát một khối lượng lớn sự kiện, không gian phản ánh của tácphẩm không những được mở rộng mà thời gian cũng trở nên mơ hồ thức kể chuyện dân gian còn ảnh hưởng đến việc khắc hoạ và xâydựng hình tượng nhân vật. Đó là việc các tác giả rất chú ý đến tính đột ngộtcủa hành động và sự xuất hiện của các nhân vật. Những từ như chợt, bỗng,nhìn kĩ té ra là ... được dùng nhiều lần để giới thiệu nhân vật; những hànhđộng gày chú ý đứng bật dậy, cười ha hả, những tiếng thét lớn... xuất hiệnkhá nhiều trong cả hai tác phẩm. Cách miêu tả này có tác dụng làm cho xúccảm trở nên căng thẳng và nhấn mạnh tính chất động của phương thức tự nhìn tự sự của tiểu thuyết chương hồi nói chung và Tam quốc diễnnghĩa, Hoàng L ê nhất thống chí nói riêng cho thấy mức độ sáng tạo của cácnhà văn chưa nhiều. Người trần thuật đứng từ một khoảng cách xa, đứng ơngoài nhân vật để xâu chuỗi sự việc. Điều này chứng tỏ tác phâm là một sựtiểu thuyết hoá lịch sử ở bình diện kết cấu sự kiện chứ chưa tiêu thuyêt hoa ơkhoảng cách trần Ảnh hưởng của Tam ơịUổc diễn nghĩa đối vói Hoàng Lê nhất thống chí____________________________ ______________________________/slguỵeKv X k ị Xkuầ^ N ghệ thuật k ể Cách miêu tả sự kiện theo trình tự thời gianTrong Tam quốc diễn nghĩaNhững nguyên tăc diên tả lịch sử của Trung Quốc và Việt Nam có nhiềuđiêm giông nhau. Đó là lối trinh bày theo trình tự thời gian xảy ra sự kiện, mặtkhác còn có lối sắp xếp những sự kiện vào một năm hay một triều đại của mộtvị vua nào đó. Trong cách miêu tả có sự kết hợp với thời gian tuyến tính và thờigian biên niên. Các sự kiện trong tác phẩm được gắn với các mốc lịch sử cụ thểđê đảm bảo sự phát triển tuần tự của cốt truyện. Ta có thể chỉ ra hàng loạt cácmốc lịch sử được dùng làm thời điểm diễn ra các sự kiện, nhưTháng giêng năm Kiến An thứ bảy Tào Tháo bàn việc cất quân đánhViên 11 năm Kiến An thứ tám Tôn Quyền cất quân đánh Hoàng Kiến An thứ mười bảy Tào Tháo cất quân đánh Đông khác, tác phẩm sử thi bao quát cả một khối lượng sự kiện to lớn vớinhiều tuyến sự kiện và nhân vật khác nhau nhưng không bị rơi vào tình trạngchồng chéo rắc rối là vì tác giả đã đưa vào cách gọi năm tháng song song, làmcho người đọc thấy khi thì biến cố này thuộc về năm cai trị của tập đoàn này,khi thì thuộc về năm cai trị của tập đoàn kia. Đó là việc tác giả dùng niên hiệunhà Hán để chỉ thời gian lịch sử của toàn bộ thời Tam quốc như các niên hiệuKiến Ninh, Quang Hoà, Kiến An..., nhưng có khi lại dùng niên hiệu của từngnước để chỉ sự kiện xảy ra ở các nước như Thái Hoà, Thanh Long, cảnh Sơcủa nhà Nguỵ; Kiến Hưng, cảnh Diệu của nhà Thục; Gia Hoà, Xích Ô,Nguyên Hưng... của nhà Ngô. Có khi để chỉ những sự kiện có liên quan đến banước tác giả sử dụng sự đối chiếu niên hiệu của các nước ấy để nói về một sựkiện như năm Diên Hi thứ 15 nhà Thục là năm Thái Hoà thứ nhất nhà Ngô,năm Kiến Hưng thứ 13 nhà Thục là năm Thanh Long thứ 3 bên Nguỵ và nămGia Hoà thứ 4 nhà Ngô... Qua việc thay thế những niên hiệu làm phương tiệnđể biểu hiện thời gian, La Quán Trung đã nói lên được sự phức tạp và bất ôn64 Ảnh hưởng của Tam ơịuốc diễn nghĩa đối với Hoàng Lê nhất thống chí______________________________________________________ 7\]0uyê^\ T h i ~d\i\Áncủa một giai đoạn lịch sử đầy biến động. Không gian phản ánh của tác phẩmđược mở rộng khi đang kể ở tuyến sự kiện này, tác giả dùng lại để miêu tảtuyến sự kiện khác bằng các từ chuyển tiếp lại nói, đây nói, hãy nói về... điềunày đảm bảo được sự mạch lạc của cốt truyện đồng thời có thê bao quát cảmột khối lượng sự kiện to lớn mà không làm mất tập trung của người quốc diễn nghĩa lấy cốt truyện là những hiện tượng xảy ra trong lịchsử, nhưng các tác giả với tư cách là người kể chuyện không phải bao giờ cũngbắt đầu từ một niên đại, thường thì tác giả miêu tả sự kiện rồi mới kết thúc bằngnăm tháng diễn ra sự kiện với một câu chuyển gần như có tính công thức "sựviệc diễn ra nhằm vào năm..." Mặt khác, sự nhấn mạnh tính tự sự trong tácphẩm cũng được thể hiện ở sự phân chia thời gian thành các đơn vị nhỏ hơn như"vào một ngày", "một đêm"... Khoảng thời gian này không câu nệ vào các niênhiệu, triều đại mà sử dụng thời gian một cách mơ hồ như năm ấy, đêm ấy, mộthôm, hai ba ngày sau... Điều đó làm cho cốt truyện trở nên mơ hồ hơn và có xuhướng thoát khỏi sự liệt kê lịch sử như những nhà viết sử vẫn H oàng Lẻ nhất thống chíBên cạnh cách miêu tả sự kiện theo trình tự thời gian, cách gọi nămtháng song song và sử dụng thời gian phiếm chỉ như Tam quốc diễn nghĩa,trong Hoàng Lê nhất thống chí có một số sự kiện được trình bày đảo lộn trậttự thời gian theo dụng ý của tác giả. Tác phẩm được mở đầu bằng một sựkiện rất riêng tư trong nội cung nhà Chúa. Thị Huệ được Chúa yêu quí dámném viên ngọc dạ quang vốn là đồ trang sức của Chúa rồi tự ý bỏ sang cungkhác. Sự kiện Thị Huệ có mang sinh ra được Trịnh Cán vào năm Đinh Dậuniên hiệu cảnh Hưng 38 1777, việc Trịnh Cán được Chúa yêu chiều và mưuđồ cướp ngôi thế tử của Thị Huệ. Nhưng sự kiện thái phi Dương Ngọc Hoancùng Khê Trung Hầu dối Chúa để có được Trịnh Tông xảy ra trước đó 14năm lai được trình bày sau Trịnh Tông sinh vào năm Quí MÙI, Canh Hưng24 1763. Sau đó các tác giả miêu tả sự kiện năm 1774, Quận Huy chia bèkéo cánh cùng Thị Huệ náo loạn trong phủ Chúa. Như vậy thơi gian cua sựkiện bị đảo lộn, không phu thuôc vào tiến trình phat trien cua thơi gian hch65 Ảnh hưởng của Tam ơ[Uốc diễn nghĩa đối với Hoàng Lê nhất thông chíA ỉg u y ễ n X k ị X k u ầ nsư mà phụ thuộc vào sự săp xêp của tác giả nhằm bộc lộ chủ đề của tácphâm. Mặt khác, sự đao lộn thời gian của sư kiện ớ ngay đầu tác phẩm còncó tác dụng gây chờ đợi, kích thích độc giả khám phá sự kiện. Đó là xuhướng thoát khỏi hình thức trình bày của lịch sử biên niên, khẳng định giá trịnghệ thuật của tác phẩm văn C ác biện pháp kìm hãm hành độngBiện pháp kìm hãm hành động là biện pháp nghệ thuật kể chuyện củanhững nghệ nhân dân gian. Đây cũng là một thủ pháp quan trọng để nhà vănTrung đại bố trí sự kiện tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm, khơi gợi sự tò mò, kíchthích trí tướng tượng của người đọc. Sau đây là một số biện pháp được dùng phổbiến trong Tam quốc diễn nghĩa và Hoàìì g Lê nhất thống "Sợi dây dấu kín"Trong Tam quốc diễn nghĩa, đoạn "Tam cố thảo ]ư" được các nhànghiên cứu đánh giá là một trong những đoạn có tính nghệ thuật cao. Sựxuất hiện của Khổng Minh được kìm hãm vừa đủ hợp lí để người đọc có thê’tưởng tượng về một con người tài giỏi đến mức tất cả những người tài giỏitrong thiên hạ đều phải ca ngợi. Trước khi tả cảnh lều tranh của KhổngMinh ở Ngoạ Long Cương thì tác giả đã tả cảnh trang viện của Thuỷ Kính ởNam Dương. Trước khi có Khổng Minh xuất hiện đã có Từ Thứ. Thuỷ Kínhtiến cử Ngoạ Long, Phượng Sồ, nhưng tiến cử như vậy cũng không có nghĩalà tiến cử. Tư Mã Huy không tiến cử Khổng Minh mà lại thành tiến Đức đến núi Ngoạ Long gặp nhầm Thôi Châu Bình, Gia Cát Quân,Hoàng Thừa Ngạn... mới gặp được Khổng Minh. Cách tả này được Mao TônCương ví như người đẹp "núp sau rèm châu, chỉ để lộ nửa mặt hoa, khiếnngười đọc ngơ ngẩn chẳng hiểu ra làm sao 2, lời bàn hôi 35. Biện pháplàm cho người đọc hồi hộp này được các nhà phê bình Trung Quốc truyềnthống gọi là "sợi dây dấu kín".Cách miêu tả này cũng được thể hiện trong Hoàng L ê nhất thống đông anh hùng của Nguyên Huê được thê hiện mọt cach tạp trung tronghồi thứ 14, người anh hùng áo vải thãng hoa trong cuộc truy quét 20 vạn quân66 Ảnh hưởng của Tam quốc diễn nghĩa đối vói Hoàng Lê nhất thông chí____ ______________________________________________________________________ 7 \ Ỉ0 U y e nT k ị ~ rkw ầ nThanh vê nươc. Nhưng trước đó người đoc chỉ đươc biêt đến tài năng củaNguyên Huệ qua nhận xét, đánh giá của Hữu Chỉnh và một cung nhân trong câuchuyện với mẹ Lê Chiêu "Vận động theo làn sóng"Một biện pháp dùng để kìm hãm hành động thường thấy nữa trong Tamquốc diễn nghĩa là biện pháp miêu tả "vận động theo làn sóng". Vận động theolàn sóng đẩy xung đột và mâu thuẫn trớ nên gay gắt đến cực điểm nhưng lạithay thế cách tháo nút mà người ta chờ đợi bằng sự giảm dần. Chuyện VươngDoãn dùng Điêu Thuyền để chia rẽ Lã Bô và Đổng Trác là một chuyện tiêubiểu cho biện pháp kìm hãm hành động bằng cách tạo nên những đợt sóngmâu thuẫn lúc lên cao lúc giảm xuống rất căng thẳng. Vương Doãn khéo sắpđặt Điêu Thuyền giữa Đổng Trác và Lã Bố nhưng sự xuất hiện của Lí Nhotrong quan hệ căng thẳng giữa hai người như một sự giảm yếu. Lần thứ nhất LíNho khuyên Đổng Trác dùng vàng, gấm để tặng và mua chuộc Lã Bố khiếncho mâu thuẫn tưởng như được chùng xuống. Lần thứ hai, sau sự kiện ở PhụngNghi đình, Đổng Trác tức tối cầm kích đâm Lã Bố nhưng lại vấp phải Lí lần nữa Lí Nho lại khuyên Đổng Trác đem Điêu Thuyền cho Lã Bô' đểgiải toả mâu thuẫn giữa hai người. Xung đột một lần nữa lại tạm lắng xuốngđể chuyển sang một xung đột mới gay gắt và quyết liệt hơn dẫn đến kết cục LãBố đâm chết Đổng hồi chính biên của Hoàng Lé nhất thống chí vẫn luôn được cácnhà nghiên cứu đánh giá là thành công hơn so với mười hồi phần tục vậy, sáu hồi đầu của phần tục biên vẫn là những hồi hay, hấp dẫn ngườiđọc. Nguyên nhân của sự hấp dẫn ấy không chỉ vì tầm cỡ của sự kiện mà cònở chỗ các tác giả của Hoàng L ê nhất thống chí đã sử dụng các biện pháp kìmhãm hành động để sắp xếp chi tiết giống Tam quốc diên nghĩa. Nguyên Huệđược thể hiện trong Hoàng L ê nhất thông chí không chi là một thu linh có tàilãnh đạo một đội quân bách chiến bách thăng mà còn là một nguời có conmắt tinh đời trong việc nhận định và sử dụng hiên tài. Nguyên Huệ đánh giácao tài năng của Hữu Chỉnh nhưng cũng sớm nhận ra việc dùng Chinh giông67 Ảnh hưởng của Tam 0[ưốc diễn nghĩa đối vói Hoàng Lê nhất thống chí_________________________________________ ___________ ______T k ị Xkucmnhư nhôt hô dưới gâm giường nên luôn có ý đề phòng và chờ cơ hội để tiêudiệt. Chuyện gièt Chính được tác giả dùng các biện pháp kìm hãm hành độngtheo kiêuvận động theo làn sóng" tạo nên những đợt sóng mâu thuẫn lúclên cao, lúc giảm yêu tạo nên sự thống nhất các tình tiết trong suốt ba hồi từhôi tám đên hôi mười. Đang lúc Chỉnh kiêu ngạo, hống hách trên đất Bắc Hàthì lại có chuyện tướng Tày Sơn là Võ Văn Nhậm đem quân ra Nghệ Andùng thư đê trách móc Chỉnh, chuyện Nhậm dùng lời nói khéo vỗ yên Chínhđể có thời gian sắp xếp công việc ở Nghệ An. Sự việc đang đến hồi căngthẳng thì lại có chuyện đi sứ của Trần Công Xán như một sự giảm yếu. Rồilại có chuyện Chỉnh không hiểu hết thâm ý của Võ Văn Nhậm và NguyễnHuệ nên không chú ý đề phòng phía Nam, ra sức tiêu diệt phe Trịnh khi Chỉnh càng ngày càng làm điều bạo ngược, tự cho rằng người đờichẳng còn ai bằng mình thì Nguyễn Huệ sai Ngô Văn Sở, Phan Văn Lâncùng Võ Vãn Nhậm kéo quân ra Bắc đi đến đâu chiến thắng đến đấy vànhanh chóng tiêu diệt con người vẫn tự coi mình là "số một đất Bắc Hà". Sựkìm hãm hành động bằng cách tạo ra lớp lớp những mâu thuẫn đan cài lúclên cao, lúc giảm yếu luân phiên kế tiếp nhau để kết nối sự kiện, kích thíchsự tìm tòi khám phá của độc Hình thức ngắt hồiHành động trong Tam quốc diễn nghĩa và Hoàng Lê nhất thống chí cònđược kìm hãm bằng hình thức ngắt hồi. Tác giả mô tả các tình tiết đến giaiđoạn cao trào thì ngắt hồi. Nguyên tắc cắt ngang câu chuyện đúng vào lúccăng thẳng nhất là nguyên tắc của chuyện kể dân gian buộc người nghe hômsau lại phải đến nghe tiếp. Kết thúc của hồi bao giờ cũng là một câu hỏi từchương "Chưa biết sự việc ra sao, xem hồi sau s ẽ rõ". Đây là thủ pháp nghệthuật có tính nguyên tắc và được sử dụng trong tất cả tác phẩm viết băng hìnhthức tiểu thuyết chương hình thức trần thuậtLời trần thuật của tiểu thuyết chương hồi có ưu điêm là khái quátđược một khối lượng đồ sộ sự kiện, khái quát được tính cách của nhân vật68 Ảnh hưởng của Tam quốc diễn nghĩa đối vói Hoàng Lê nhất thống chí_____________________________________________________________ Ạ ỉg n ỵ ê n X k ị X k u ầ nnhưng lại có nhược điểm là chưa đi được vào thế giới bên trong của nhânvật, chưa miêu ta được những mạch ngầm tâm lí phức tạp của con tran thuạt chu yeu la lơi kê cua tác giả. Khảo sát trong Tonĩ quốc diễnnghĩa và Hoàng L ê nhất thống chí chúng tôi thấy có một số hình thức trầnthuật sau Chính thuậtChính thuật hay còn gọi là thuận thuật là cách miêu tả sự vật hiện tượngở thời hiện tại, hình thức này được sử dụng chú yếu trong các tác phẩm vănxuôi Trung đại, sử kí và tiểu thuyết chương hồi. Hình thức này có ưu thế đặcbiệt trong việc diễn tả nhũng sự kiện có mối quan hệ móc xích nhau bằng quanhệ nhàn quả. Trong biên niên lịch sử, các câu chuyện tồn tại hầu như khônggắn liền với nhau. Những biến cố khác nhau được lịch sử tập hợp lại trong mộtđơn vị thời gian, có thê’ là một năm hay một niên hiệu của triều đình cai quá trình biến các cáu chuyện rời rạc nhau thành một tác phẩm thốngnhất về cốt truyện và hoàn chỉnh về mặt nghệ thuật, các tác giả Trung đại dùnghình thức kể chuyện này để đào sâu mối quan hệ nhân quả giữa các sự quả của sự việc được nêu ra, sau đó tác giả đi tìm nguyên nhân để giảithích cho kết quả ấy. Các biến cố lịch sử được các tác giả của Tam quốc diễnnghĩa và Hoàng L ê nhất thống chí quan niệm như là hậu quả của một tình thếđã xảy ra từ trước, vì vậy phải bắt đầu từ xuất phát điểm cửa nó, từ đó các mốiquan hệ nhân quả được mở ra, kết thúc và lại bắt mở đầu và kết thúc rất quan trọng đối với nghệ thuật tự sự bới đổivới tác giả Trung đại, thời gian không phải là vô hạn, các tác giả cần có mộtcái khung thời gian để sắp đặt và phân bô các sự kiện. Giải thích sự vật cónghĩa là chỉ ra sự ra đời của nó, tức là chỉ ra cái băt đâu cua nó đê từ đó câutruyện tiến triển trong khoảng mở đầu và khoang kêt thuc. Ngươi đọc khôngphải suy nghĩ và phán đoán những gì xảy ra ngoài giới hạn của khung truyện,điều đó cũng có nghĩa là không có quá khứ xảy ra trước nó và cũng không cótương lai xảy ra sau nó. Lịch sử thời kì Tam quôc được bat đâu bang the chânvac thiên ha chia ba năm 208 và cuộc đâu tranh thon tinh lan nhau giưa ba69 Ảnh hưởng của Tam Oịuổc diễn nghĩa đối với Hoàng Lế nhất thống chí-7\guy ê n T k ị X k u c mnươc dân đén sự thông nhất của nhà Tấn năm 280. Với tư cách là một nhàtiêu thuyêt, La Quán Trung đã đưa người đọc ngược dòng lịch sử để lí giải sựhình thanh và tan rã của các tập đoàn chính trị quân sự Nguỵ, Thục, Ngô trongdòng chảy của lịch L ê nhất thống chí cũng bị ảnh hưởng bời cách kể chuyện này. Tôđậm sự kiện Trịnh Sâm bỏ trưởng lập thứ, tác giả coi đó chính là nguyên nhâncủa những sự kiện xảy ra sau đó. Trong phần kết thúc của câu chuyện. Lấy chủđề thống nhất đất nước nên ở hồi cuối sự kiện trong 11 năm từ năm 1793Quang Toản lên ngôi đến năm 1804 di hài Lê Chiêu Thống được mang về nướctác giả mô tả một cách qua loa để nhanh chóng đến chuyện đất nước thống chí tác giả còn ghi lại câu chuyện của nhiều năm sau năm 1860 vua TựĐức phong danh hiệu và lập đền thờ Lê Chiêu Thống và những người hầu sự kiện được trần thuật theo nguyên tấc toàn vẹn, đầu đuôi đầy đủ, thờigian khép kín theo từng Dự thuậtNhiều nhà nghiên cứu thường cho rằng trong Tam quốc diễn nghĩa vàHoàng Lê nhất thống chí không có thời tương lai. Khảo sát trong tác phẩmchúng tôi thấy rằng thời tương lai chưa trở thành một đơn nguyên tự sựnhưng cũng có thấy xuất hiện trong tác phẩm. Đó là việc tác giả đưa thuậtbói toán vào tác phẩm để tiên đoán tương lai nhân vật. Số phận của nhữnganh hùng trong Tam qu ốc diễn nghĩa gắn chặt chẽ với lời tiên đoán. Nhìncây dâu lớn, cao hơn năm trượng, trông xa như một cái tán che cỗ xe trongvườn nhà của Lưu Bị một thầy tướng đi qua nói rằng "nhà có cây dâu nàytất sinh quí tử", đó là điềm báo tridụng thuật bói toán để lừa đối phương mà Tam C Ô dien nghiữ khong CĐó là trường hợp Hữu Chỉnh lừa Quận Tạo đánh chiếm Thuận Hoá mộtcách dễ dàng. Điều đó chứng tỏ những yếu tố bói toán để dự cảm tương laitrong Hoàng L ê nhất thống chí không mang tính chât thiêng liêng huyen bi71 Ôn tập Ngữ văn lớp 8VnDoc xin giới thiệu bài Đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp nhằm giúp các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo để chuẩn bị cho bài học sắp tới đây của môn Ngữ văn lớp ý Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài Đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật1. Câu trần thuật là gì?2. Đặc điểm của câu trần thuật3. Chức năng của câu trần thuật 4. Cách đặt câu trần thuậtCâu hỏi Em hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật?Lời giải Đặc điểm hình thức của câu trần thuật Nên sử dụng câu trần thuật để mô tả, tường thuật hay trình bày một sự việc, câu chuyện hay bản khai toàn bộ những sự việc mà mình đã chứng kiến qua trực tiếp. Không nên nghe từ nhiều nguồn khác nhau mà áp dụng vào câu trần thuật sẽ ảnh hưởng đến kết trần thuật không có nhiều đặc điểm về hình thức như các loại câu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thúc câu trần thuật thường sử dụng dấu chấm, trong một số trường hợp để nhấn mạnh ý nghĩa câu nói có thể sử dụng dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng. Những chức năng của câu trần thuật + Câu trần thuật có chức năng chính dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả,…+ Ngoài ra, câu trần thuật còn có thể dùng để yêu cầu đề nghị hay để bộc lộ tình cảm. Tuy nhiên đây không phải là chức năng chính của câu trần thuật. Nên khi sử dụng câu trần thuật với mục đích này cần tránh nhầm lẫn với các kiểu câu Câu trần thuật là gì?Câu trần thuật là loại câu được sử dụng để kể lại một câu chuyện, mô tả, tường thuật, trình bày, khai báo, thông báo hay nhân định một việc, câu chuyện, hoạt động, trái thái và tính chất trong thực tế. Trong văn viết thì câu trần thuật nên viết theo đúng thực tế những thì mình nhìn thấy được, còn trong văn nói thì giọng điệu bình thường và kết thúc câu nên sử dụng dấu giao tiếp, câu trần thuật thường được nói với giọng bình thường hoặc có thể xen các từ ngữ biểu cảm nhưng mục đích của câu trần thuật không thay đổi. Nhìn chung mục đích thường sử dụng nhất của câu trần thuật là dùng để kể. Vì vậy, câu trần thuật còn được gọi là câu kể. Ví dụ - Trên bàn, có một lọ Bên ngoài khung cửa, cánh đồng lúa chín vàng tỏa hương thơm Đường phố đông nghịt vào giờ cao Đặc điểm của câu trần thuậtĐể sử dụng câu trần thuật đúng lúc, đúng hoàn cảnh chúng ta cần nắm vững những đặc điểm chính sau- Nên sử dụng câu trần thuật để mô tả, tường thuật hay trình bày một sự việc, câu chuyện hay bản khai toàn bộ những sự việc mà mình đã chứng kiến qua trực tiếp. Không nên nghe từ nhiều nguồn khác nhau mà áp dụng vào câu trần thuật sẽ ảnh hưởng đến kết Câu trần thuật không có nhiều đặc điểm về hình thức như các loại câu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm Kết thúc câu trần thuật thường sử dụng dấu chấm, trong một số trường hợp để nhấn mạnh ý nghĩa câu nói có thể sử dụng dấu chấm than hoặc dấu chấm Chức năng của câu trần thuật Câu trần thuật có một số tính năng chính đặc trưng sau- Câu trần thuật thường không có dấu hiệu giúp người dùng nhận biết, vì vậy nên đọc kỹ đoạn văn để phân tích và đưa ra kết luận. Dấu hiệu đơn giản nhất là cuối câu trần thuật thường dùng dấu Là loại câu được sử dụng phổ biến nhất trong văn xuôi, văn viết, tiểu thuyết hay văn dài…- Chức năng chính của câu trần thuật là kể hay tường thuật lại câu chuyện đã xảy ra trong quá khứ hoặc hiện tại. Câu chuyện này là có thật và được kể lại có thể khác nhau tùy vào người viết khi nhìn nhận vấn đề khác Nó còn dùng để yêu cầu, bộc lộ cảm xúc của người viết về một sự Cách đặt câu trần thuậtĐể đặt câu trần thuật có thể tham khảo các bước sauBước 1 Xác định mục đích đặt câu để lựa chọn kiểu câu cho phù 2 Lựa chọn kiểu câu trần thuật cho phù hợp. Kiểu câu trần thuật đơn có từ “là” thường dùng để giới thiệu là chính. Kiểu câu trần thuật đơn không có từ “là” được dùng để miêu tả, thông 3 Xác định cụm chủ vị nòng 4 Bổ sung các thành phần phụ như trạng ngữ, phụ chú,…Bước 5 Viết câu đảm bảo hình thức câu mở đầu bằng chữ cái viết hoa, kết thúc bằng dấu câu.Bước 6 Đọc lại và chỉnh sửa nếu nội dung bài Đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật các bạn học sinh cùng quý thầy cô cần nắm vững kiến thức về khái niệm,đặc điểm và các chức năng của câu trần thuật trong văn bản...Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 8, Soạn bài lớp 8, Văn mẫu lớp 8, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 8, Soạn văn 8 siêu ngắn.

các phương thức trần thuật